अस्पतालहरुबाट निस्कने फोहोरको व्यवस्थापन गर्दै प्रदेश १ सरकार

अस्पतालजन्य फोहोरका कारण विभिन्न संक्रमणको तनाव थपिएका बेला प्रदेश १ सरकारले त्यसलाई सुरक्षित साथ व्यवस्थापन गर्न थालेको छ ।

अस्पतालहरुबाट निस्कने फोहोरको उचित व्यवस्थापन नहुँदा विभिन्न रोगको संक्रमण हुने जोखिम बढेकोभन्दै व्यवस्थापनका लागि प्रदेश सरकारले अग्रसरता देखाएर काम थालेको हो । अस्पतालबाट निस्कने फोहोर जताततै फ्यालिँदा समस्या जटिल बनेर गएको विभिन्न अध्ययनले देखाएपछि सरकारले व्यवस्थापनको कदम चालेको हो ।

प्रदेश १ का सामाजिक विकास मन्त्री जीवन घिमिरेले १४ जिल्लाकै सरकारी अस्पतालबाट निस्किने फोहोरको व्यवस्थापनका लागि सरकारले काम सुरु गरिसकेको जानकारी दिए । सरकारी अस्पताल र स्वास्थ्य संस्थाबाट निस्कने फोहोरको उचित र सुरक्षित साथ व्यवस्थापनको काम सरकारले गर्ने भए पनि निजी अस्पतालको फोहोर व्यवस्थापन भने चुनौतीपूर्ण रहेको उनको भनाइ छ ।

प्रदेश १ मा ठूला र नाम चलेका एक दर्जन बढी निजी अस्पताल एवं स्वास्थ्य संस्था छन् । तर कुनैले पनि अस्पतालजन्य फोहोर व्यवस्थापनका लागि काम नगरेको पाइएको मन्त्रालयले जनाएको छ । ‘सबै अस्पतालले संक्रमण फैलनसक्ने जोखिम रहेका अस्पतालजन्य फोहोर जताततै फ्यालेको पाइन्छ,’ मन्त्रालय स्रोतले भन्यो, ‘सम्बन्धित निजी अस्पताललाई तत्काल उचित व्यवस्थापनका लागि निर्देशन दिइसकिएको छ ।’

मन्त्री घिमिरेले निजी अस्पतालको फोहोर व्यवस्थापनका लागि पनि अस्पताल सञ्चालकहरुसँग मन्त्रालयले छलफल अघि बढाएको जानकारी दिए । विराटनगरमा निजी स्तरबाट सञ्चालित साना अस्पतालको फोहोर व्यवस्थापनका लागि त्रिपक्षीय साझेदारी मोडलबाट काम गर्ने तयारी गरिएको उनको भनाइ छ ।

उनले भने,‘ प्रदेश सरकार, विराटनगर महानगरपालिका

र निजी अस्पतालबीच फोहोर व्यवस्थापनका लागि एक खाले समझदारी बनाएर काम थाल्ने योजना छ ।’ विराटनगर बाहिरका निजी अस्पतालहरुको फोहोर व्यवस्थापनबारे पनि छलफल भइरहेको मन्त्री घिमिरेको भनाइ छ । अस्पतालजन्य फोहोर व्यवस्थापन सरकारको प्राथमिकतामा रहेको र उचित तवरबाट व्यवस्थापन गरेर संक्रमणको जोखिम हटाउनुपर्छ भन्ने कुरामा सरकार सचेत रहेको मन्त्री घिमिरेले बताए । उनले अस्पताल मात्रै नभएर हरेक फोहोरको सफाइमा प्रदेश सरकार लागि परेको बताए ।

सरकारी अस्पतालको फोहोर व्यवस्थापनका लागि बजेट समेत विनियोजन भएर काम सुरु भइसकेको प्रदेश जनस्वास्थ्य निर्देशनालयका जनस्वास्थ्य प्रशासक डा. सुरेश मेहताले बताए । उनले चालु आर्थिक वर्षबाटै सरकारी अस्पतालहरुको फोहोर व्यवस्थापनको काम व्यवस्थित हुँदै जाने दाबी गरे ।
कोसी अस्पताल विराटनगरका मेडिकल सुपरीटेन्डेन्ट डा. चुमनलाल दासले अस्पतालमा व्यवस्थित फोहोर व्यवस्थानको काम सुरु भएको जानकारी दिए । उनले फोहोर जलाएर नष्ट गर्नेभन्दा पनि त्यसलाई कमाउने माध्यमका रुपमा प्रयोगमा गर्नुपर्नेमा जोड दिए ।
अस्पतालजन्य फोहोर व्यवस्थापनको क्षेत्रमा कार्यरत संस्था हिकाफ ३६० ले सुनसरीको इनरुवा अस्पताल र कोसी अस्पताल कोभिड–१९ उपचार केन्द्रको फोहोर व्यवस्थापन सम्बन्धी अध्यययन प्रतिवेदन प्रस्तुत गरेको छ । प्रतिवेदन प्रस्तुत गर्दै उसले प्रदेश सरकारलाई पनि बुझाइसकेको छ ।

हिकाफका कार्यकारी निर्देशक महेश नकर्मीले इनरुवा अस्पतालको फोहोर व्यवस्थापन व्यवस्थित नभएको बताए । कोसी कोभिड अस्पतालले फोहोर व्यवस्थापनको काम व्यवस्थित गरेको पाइएको बताउँदै उनले अरु सरकारी अस्पतालबाट निस्कने फोहोर पनि उचित र सुरक्षित हिसाबले व्यवस्थापन गर्न आवश्यक रहेको उल्लेख गरे । नकर्मीले अस्पतालजन्य फोहोर व्यवस्थापन नगरेर जथाभावी फ्याल्दा सर्वसाधारण विभिन्न रोग संक्रमणको जोखिममा रहेको जानकारी दिए ।